Hoe doe jij dat?
Herken jij je grenzen op tijd? Kun je überhaupt voelen waar je grenzen liggen? Kun jij goed je grenzen aangeven? Kun je ernaar handelen? Kun je op een gezonde manier boos worden of hou jij je in maar ontplof je af en toe? Ben jij assertief genoeg of ga je confrontaties liever uit de weg?
In deze blog leer je hoe je op een simpele en effectieve manier feedback kunt geven via de ‘Ik-ik-jij methode’.
Velen van ons hebben vroeger niet geleerd hoe je je grenzen op een veilige en gezonde manier kunt aangeven en assertief te zijn. Als kind moest je een handje of kusje geven omdat dat beleefd was, ook al wilde je dat niet. Je werd gewassen, aangekleed of op een andere manier aangeraakt door je ouders of verzorgers zonder dat er om toestemming gevraagd werd. Op school moest je ook aan allerlei dingen meedoen of werden er dingen van je gevraagd waar je misschien wel helemaal niet aan mee wilde werken. Als je geslagen of mishandeld werd was er al helemaal geen aandacht of respect voor jouw grenzen.
Kortom, iedereen heeft als kind wel eens grensoverschrijdend gedrag meegemaakt. Ook in je volwassen leven is het nog niet zo makkelijk om je grenzen goed in de gaten te houden, laat staan te communiceren.
Zeker als vrouw is de kans groot dat je (vaak onbewust) bent opgevoed met het idee dat je lief moest zijn en met anderen rekening moest houden.
Velen van ons zijn daardoor pleasend gedrag gaan ontwikkelen om de verbinding met de ander in stand te houden. Dit pleasen zorgde er bij mij voor dat ik enorm hard ging werken op school, een perfectionist was, vaak ja zei tegen klussen terwijl ik eigenlijk niet wilde, dat ik in de rol van ouder of vriend stapte voor mijn leerlingen, dat ik veel meer tijd besteedde aan mijn werk dan goed was voor mij, niet voldoende grenzen stelde aan het gedrag van de ander, de confrontatie liever uit de weg ging en niet gezond boos kon worden tot ik af en toe ontplofte. Ik ging daardoor keer op keer over mijn eigen grenzen heen en zorgde daarmee niet goed voor mezelf. Dit resulteerde al eens in een burn-out en op relatiegebied uiteindelijk tot een totaal overprikkeld zenuwstelsel.
Het heeft bewustzijn, tijd en aandacht nodig om de pleaser in ons te herkennen, erkennen en dit gedrag om te buigen van belemmerend naar helpend. In eerste instantie voor onszelf en onze gezondheid. Je gaat je veel minder gestrest voelen, meer ontspannen en meer in balans en beter voor jezelf zorgen.
En uiteindelijk is dit ook helpend voor de mensen om je heen. Hoe duidelijker je bent in wat je wel en niet wilt, hoe fijner mensen het vinden om bij je te zijn omdat dat voor hen veiliger is. Ze weten waar ze aan toe zijn en ze leren daardoor ook zelf goed hun grenzen aan te geven want daar is ruimte voor in de relatie die je met ze hebt.
Er zijn veel manieren om te leren hoe je goed je grenzen aan kunt geven. Een daarvan is feedback geven via de ik-ik-jij methode. Je kunt dit ook achteraf nog doen als je je overvallen voelt op het moment zelf of als het niet het juiste moment is om er direct op te reageren.
Vooraf:
- Vraag je allereerst af: Wat is mijn motivatie deze persoon feedback te geven? Wat wil ik ermee bereiken? Als je motivatie is dat je de relatie wilt herstellen en je bent je daar bewust van, dan is het makkelijker om die feedback te geven.
- Motiveer jezelf met een gedachte die jou kracht geeft. ‘Ik ga dit doen om de relatie te verbeteren, mijn bijdrage is waardevol, ik ga dit aan om het vertrouwen te herstellen’.
- Bereid de feedback voor zodat je het bij de feiten kunt houden en jij aan het stuur van jouw emoties zit.
- Benader de ander. ‘Ik wil het graag ergens met je over hebben, komt het uit’? Zegt de ander nee, wanneer dan wel?
Realiseer je dat de ander hier niet in mee hoeft te gaan én dat het fijn is een moment uit te zoeken die voor jullie allebei comfortabel is.
Feedback Ik-ik-jij:
- IK. Beschrijf in je eigen woorden de feitelijke aanleiding, het gedrag van de ander waar jij het over wilt hebben. ‘In de vergadering gisteren vertelde ik over mijn plan om die leerling uit jouw klas te ondersteunen en zag ik dat jij helemaal niet luisterde, druk met je papieren bezig was en geen reactie gaf op wat ik zei’ .
- IK. Vertel krachtig wat het met je deed, beschrijf je emoties en gedachten daarover. Hoe oprechter en authentieker je woorden, hoe meer het aankomt bij de ander. ‘Dat gaf mij een heel vervelend gevoel, ik voelde mij genegeerd en niet gezien en gehoord’.
- JIJ. Maak contact met de ander en geef ruimte om jouw feedback te laten doordringen. ‘Kun je je dat voorstellen?’ ‘Is dat ook jouw bedoeling?’ ‘Herken je dit?’ ‘Wat doet het met je als ik dit zeg?’
Wacht dan rustig af, wees stil en luister naar de reactie.
- Bij de reactie blijf je uit de discussie en houd je het bij jezelf. Je wilt een dialoog aangaan, begrip en (h)erkenning voor het gevolg wat het gedrag van de ander op jou heeft. ‘Kun je je voorstellen dat ik mij dan zo voel?’
Geef de ander de tijd om erover na te denken wat deze feedback voor hem/haar betekent. Het kan best confronterend zijn. Wees stil, de ander is aan zet.
- Als de ander jouw feedback (nog) niet herkend, herhaal je je feedback met meer rust en in kleinere stappen. ‘Weet je nog in de vergadering laatst?’…….even stil blijven. ‘Toen ik vertelde over mijn plan van aanpak voor jouw leerling’.…….weer even stil blijven. ‘Ik zag dat je maar steeds in je papieren bleef zoeken, weet je dat nog?’……..’Je gaf ook geen enkele reactie’…..’Ik voelde mij daar heel vervelend over, niet serieus genomen, ik voelde mij niet gezien en gehoord.’
Feedback moet je soms vaker herhalen voor het gehoord wordt door de ander. Het kan zijn dat je iets aannam, dat ligt dan nu op tafel en kan besproken worden.
- Als de ander boos wordt of zichzelf gaat verdedigen benoem je het gedrag wat je ziet. Ik merk dat je boos wordt, klopt dat? of “Ik merk dat je stil valt, wat gaat er in je om? En ga daar dan samen het gesprek over aan. Daarna is er weer ruimte om het alsnog over jouw feedback te hebben.
- Het gaat er niet om, om gelijk te hebben of de ander te willen overtuigen. Als het je intentie is om je uit te spreken over iets dat jou raakte en gezien en gehoord te worden dan is het zelfs niet zo belangrijk hoe de ander daarop reageert of wat hij ermee doet. Jij hebt voor jezelf gezorgd door assertief feedback te geven wat een goed gevoel geeft en als je dit vaker doet wordt het steeds makkelijker. Je kunt de ander niet sturen en de ander hoeft hier niet in mee te gaan. Alleen als er bij beiden sprake is van (h)erkenning en bereidheid kun je samen onderzoeken hoe je verder wilt gaan met elkaar. ‘Wat kunnen wij afspreken voor de toekomst?’
Deze manier van feedback geven is een mooie methode om je grenzen aan te geven en assertiever te worden. Als dit nog niet zo makkelijk voor je is, is het interessant om ook nog te kijken naar je overtuigingen daaronder. Wat maakt dat je het lastig vindt om grenzen aan te geven en assertief te zijn?
Wil je meer weten over gedrag en overtuigingen, lees deze blog of maak een afspraak voor een kennismakingsgesprek met mij.
